Al jaren stelde dierenarts Lisa Withagen zichzelf de vraag: “Wat zijn de gezondheidsgevaren voor honden die worden blootgesteld aan sigarettenrook?” We weten allemaal hoe slecht roken is voor mensen, maar de impact op onze honden krijgt veel minder aandacht. Met dit in haar achterhoofd dook Lisa de literatuur in om te ontdekken wat we hierover al weten. De resultaten? Passief roken blijkt voor honden net zo schadelijk als voor mensen. Lisa publiceerde haar bevindingen in het Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift (VDT).
Wat zegt de literatuur?
Uit studies blijkt dat honden, net als mensen, ernstige gezondheidsproblemen kunnen ontwikkelen door blootstelling aan sigarettenrook. Dit gebeurt niet alleen door het inademen van de rook, maar ook via contact met oppervlakken waar schadelijke stoffen zich ophopen. Brachycefale honden, zoals bulldogs en mopshonden, hebben een verhoogd risico op longtumoren wanneer er een rokende eigenaar in huis is. Onderzoek toont aan dat het risico op longtumoren bij deze honden 2,4 keer hoger is. Dolichocefale rassen, zoals collies, lopen juist een hoger risico op nasale tumoren. Het risico kan bij deze rassen zelfs oplopen tot 2,5 keer hoger wanneer ze worden blootgesteld aan sigarettenrook. Dit komt doordat hun lange neuskanaal schadelijke stoffen filtert, waardoor de carcinogenen zich in de neus ophopen in plaats van door te dringen naar de longen.
Dermatologische problemen door rook
Het risico op kanker is niet het enige waar we ons zorgen over moeten maken. Honden die regelmatig blootgesteld worden aan sigarettenrook, hebben ook een verhoogde kans op het ontwikkelen van atopische dermatitis. Deze huidaandoening, die gepaard gaat met intense jeuk en ontstekingen, komt veel vaker voor bij honden die in rokerige omgevingen leven. Dit wordt mede veroorzaakt door “thirdhand smoke”: de rookresten die achterblijven in tapijten, meubels en andere oppervlakken waar honden vaak mee in contact komen.
Chronisch hoesten en andere longproblemen
Naast huidproblemen kan blootstelling aan sigarettenrook bij honden ook leiden tot chronische luchtwegproblemen. Zelfs korte blootstelling aan rook kan bronchoconstrictie, verhoogde slijmproductie en hoesten veroorzaken. Honden die langdurig aan rook worden blootgesteld, vertonen vaker symptomen zoals chronische hoest en verminderde longfunctie. Röntgenfoto’s van passief rokende honden laten vaak longveranderingen zien die wijzen op bronchiale aandoeningen. Ondanks deze zichtbare veranderingen, vertoont slechts een derde van de honden duidelijke klinische symptomen zoals hoesten, neusvloei en ademhalingsproblemen.
Nicotineopname bij honden?
Hoewel er nog geen onderzoek bij honden is gedaan naar nicotineopname door passief roken, is er wel bewijs uit studies bij katten. Bij katten die aan sigarettenrook zijn blootgesteld, werden hogere concentraties nicotine en de afbraakproducten cotinine en NNAL in de urine gevonden. Dit toont aan dat huisdieren schadelijke stoffen opnemen door meeroken. Hoewel deze resultaten bij katten zijn waargenomen, is het aannemelijk dat honden op vergelijkbare wijze worden blootgesteld aan deze stoffen, maar verdere studies zijn nodig om dit te bevestigen.
Bewustwording in de kinderschoenen
Lisa geeft in haar artikel aan dat bewustwording rondom dit onderwerp nog in de kinderschoenen staat. Veel campagnes richten zich op de gevaren van roken voor kinderen en volwassenen, maar honden worden vaak over het hoofd gezien. Toch zijn de risico’s vergelijkbaar: zowel kinderen als honden brengen veel tijd door op plekken waar rook en schadelijke stoffen zich ophopen, zoals op de grond of in stoffen meubels.
Motivatie om rookgedrag te veranderen
Lisa Withagen heeft als vervolg op haar artikel in het laatste jaar van haar studie onderzoek gedaan naar het bewustzijn van hondeneigenaren over deze gevaren. Ze ontdekte dat 76,5% van de rokende hondeneigenaren gemotiveerd is om zijn of haar rookgedrag te veranderen (stoppen of buiten roken). Vooral alleenstaande mensen bleken gemotiveerd om te stoppen met roken (27,3%) na informatievoorziening over de gevaren. Lisa sluit af: “Als hondeneigenaren met deze nieuwe motivatie wellicht kunnen stoppen met roken, dan zou dat de gezondheid van zowel mens als dier ten goede komen!”
